Cỏ xạ hương: Khẳng định giá trị văn hóa và hiệu quả chữa bệnh trong YHCT

Tác dụng của cỏ xạ hương không chỉ mang lại giá trị cao về tinh thần, văn hóa mà còn là vị thuốc hỗ trợ điều trị bệnh hô hấp, thần kinh, tiêu hóa, xương khớp…

Cỏ xạ hương: Khẳng định giá trị văn hóa và hiệu quả chữa bệnh trong YHCT

Cỏ xạ hương mang giá trị trong ẩm thực, văn hóa truyền thống

Cỏ xạ hương (Thymus) có tên khoa học là Thymus vulgaris, họ hoa môi, vulgaris được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực, trang trí và dược liệu. Đây được xem là loại thảo dược quý trong YHCT cũng như trong y học hiện đại. Mùi hương mà cổ xạ hương tạo ra giúp tinh thần con người thư thái cũng như tạo hương vị hấp dẫn hơn trong các món ăn. Trong các nghiên cứu, cỏ xạ hương mang lại giá trị dinh dưỡng đa dạng, vừa tạo nên hương vị cho món ăn, vừa cung cấp chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể và là nguyên liệu đắc lực trong việc bảo quản thực phẩm chống hư hỏng, ôi thiu.

Không dừng lại ở việc mang giá trị trong ẩm thực, cỏ xạ hương còn gắn liền với nền văn hóa truyền thống của nhiều nơi trên thế giới. tên hi Thymus (chi Bách lý hương) bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp mang ý nghĩa là “can đảm” hoặc “để tẩy uế”. Từ xa xưa, người Hy Lạp cổ đại và người Ai Cập đã sử dụng tinh dầu xạ hương để ướp xác người chết, đốt trong nghi thức tang lễ, giống như việc đốt hương nhang ở các nước châu Á trong đám tang; hay nhiều nền văn hóa trên thế giới xưa dùng cây xạ hương để làm các nghi lễ tiễn biệt người đã khuất, sắc hoa màu tím nhạt của chúng được cho là nơi yên nghỉ cho các linh hồn.

Bên cạnh đó, người cổ đại thời Trung Cổ tin rằng xạ hương mang giá trị nâng đỡ tinh thần và nuôi dưỡng sự can đảm. Có lẽ chính điều này mà các những chiếc khăn quàng cổ mà các quý bà trao tặng cho các hiệp sĩ của triều đình thường thêu một nhành cỏ xạ hương bên cạnh con ong để biểu tượng cho lòng dũng cảm và sự can đảm của họ.

Cỏ xạ hương mang giá trị cao về tinh thần và sức khỏe

Cỏ xạ hương không chỉ dùng trong thời kỳ hiện đại mà đã được sử dụng làm thuốc từ thế kỷ đầu tiên trước Công nguyên. Đối với người Hy Lạp, đây là vị thuốc giúp cải thiện trạng thái tinh thần, điều trị chứng trầm cảm, lo âu và làm tỉnh những trường hợp bị ngất hoặc dùng sau cơn động kinh. Tác dụng nâng cao sức khỏe của cỏ xạ hương còn được truyền tải trong các câu truyện cổ của Hà Lan và Đức như hình ảnh chiếc giường có cỏ xạ hương không thể thiếu trong ngôi nhà của các nàng tiên. Từ thời Trung Cổ, con người đã biết dùng cỏ xạ hương đặt dưới gối để giúp người nằm có giấc ngủ ngon và tránh gặp những cơn ác mộng. Từ thời Trung Cổ ở Châu Âu, cỏ xã hương được dùng để chữa các bệnh như xương khớp, rối loạn tiêu hóa, điều hòa kinh nguyệt, ho và cúm. Điều trị các vấn đề tiêu hóa, nhiễm trùng đường hô hấp bằng cỏ xạ hương ở những thế kỷ sau và đóng vai trò sát khuẩn (tinh dầu xạ hương) trong điều trị thương tích chiến trường trong chiến tranh thế giới thứ nhất. Hiện các gia đình ở châu Âu, Úc, Mỹ thường có một chậu cỏ xạ hương trong góc nhà để tạo mùi thơm và đuổi côn trùng.

Xạ hương khô

Theo các Y sĩ Y học cổ truyền, y học ngay nay sử dụng cỏ xạ hương để điều trị ho, cảm lạnh, cúm, trị liệu xoa bóp, viêm phế quản, hen phế quản, giảm có thắt cơ trơn dạ dày và ruột nhờ chứa tinh dầu thơm (thymol, carvacrol, borneol, geraniol…). Bên cạnh đó trong cỏ xạ hương còn chứa nhiều chất flavonoid có tính chống ôxy hóa và được sử dụng làm hương liệu thơm cho xà phòng, nước hoa, nước súc miệng, mỹ phẩm, kem đánh răng…

Sử dụng cỏ xạ hương như thế nào?

Trà: Dùng 1 muỗng cà phê lá xạ hương khô hoặc 2 muỗng cà phê lá xạ hương tươi hãm trong phích nhỏ 300ml. Sau khi xạ hương ngấm thì đổ ra cốc, có thể thêm chút mật ong sẽ dễ uống hơn, ngon hơn. Trong trường hợp ho có thể dùng ngày uống 3 lần, mỗi lần 100ml.

Tạo mùi thơm giúp thư giãn tinh thần: cho nước vào bề mặt đĩa xông của đèn xông tinh dầu, sau đó nhỏ 5 – 7 giọt tinh dầu xạ hương, bật đèn để mùi hương lan tỏa trong phòng. Ngoài ra, bạn có thể rang muối nóng già, đặt lên muối vừa rang 2 – 3 cành cỏ xạ hương tươi.

Thuốc sắc hoặc chế phẩm chiết xuất từ cỏ xạ hương: Cỏ xạ hương thường được kết hợp với các loại thảo dược khác để điều trị các bệnh về hô hấp. Với phương thức này, bạn cần tuân thủ theo hướng dẫn của thầy thuốc y học cổ truyền.

Có thể thấy cỏ xạ hương mang lại giá trị to lớn không chỉ riêng ẩm thực, tinh thần văn hóa mà còn có công dụng điều trị các bệnh. Tuy nhiên cũng giống như các loại tinh dầu khác, tinh dầu xạ hương được khuyến cáo không nên sử dụng liều cao hoặc sử dụng trong thời gian dài để đảm bảo an toàn sức khỏe.